Kendileri Kahtalı, benden çok ama çok yabancısı olduğum bir konuda, badem fiyatlarının açıklanması ile ilgili küçük de olsa bir not düşmemi istediler.
Az önce badem üreticisi bir arkadaşla telefonla görüştüm.
Kendileri Kahtalı, benden çok ama çok yabancısı olduğum bir konuda, badem fiyatlarının açıklanması ile ilgili küçük de olsa bir not düşmemi istediler.
Yakın dostlarımın malumudur; hani ben bir konuda yazacak bile olsam bir başkası tarafından o konuda bir yazı yazmam istendiğinde yazamayan biriyim.
Kahtalı badem üreticisi arkadaşa da, bademin ilgi alanıma girmediğini, bademcilikle ilgili herhangi bir malumatımın olmadığını ve dolayısıyla bu konuda yazacağım birçok şeyin afaki olacağını söyledim.
Kendileri 10 dakikalık kısa ve öz bir anlatımla beni sorunun kendisi ile ilgili epey bilgilendirdiler.
Söz konusu sorun badem fiyatlarının Tarım Kredi Kooperatifi Anonim Şirketi tarafından henüz açıklanmaması.
İşin enteresan tarafı ise Türkiye'deki bütün badem üreticilerinin ürettiği badem fiyatının Adıyaman'a bağlı olması.
Yani Kahta Kredi Kooperatif Anonim Şirketinin açıklayacağı fiyat ya da yapacağı alım bütün Türkiye’deki badem üreticilerini ilgilendiriyor. Bir nevi badem borsasının Merkezi Kahta denebilir yani.
Kahta badem üreticilerinin çoğu Tütüne alternatif olarak ekmiş oldukları badem bahçelerini sökmüş ya da sökmek üzere.
Hatta içlerinden bahçelerini yakmaya karar verenler bile var.
Badem hasadı üç beş güne kadar bitiyor. Kahta Tarım Kredi Kooperatifi Anonim Şirketi fiyat belirlemediği ve alım konusunda herhangi bir şey söylemediği için çiftçiler tedirgin.
Her birinin yıl içinde dünya kadar masrafı olmuş ve hasat döneminde dünya kadar işçilik borçlanmışlar.
Borçların ödenmesi badem fiyatlarının açıklanmasına ve Tarım Kredi kooperatifinin yapacağı alıma bağlı. Ama bu konuda henüz açıklama yapılmamış.
Yıl içinde yapılan masrafların borçları duruyor, işçilerin parası duruyor, ilaç paraları vesair bütün harcamalar olduğu gibi duruyor.
Çiftçiler sessiz bir bekleyiş içerisinde her an isyan bayrağını çekebilirler.
Tarım Kredi kooperatifinin Türkiye genelini ilgilendirecek olan açıklaması geciktikçe badem üreticisi tüccara mahkum olmak zorunda.
Diyeceksiniz ki tüccarla Tarım Kredi Kooperatifi arasında ne fark var.
Zannımca dananın kuyruğu burada kopuyor, tıpkı buğdayda olduğu gibi.
Çiftçi, işçi ve piyasaya olan borçlarını ödemek için ürettiği bademi bir an önce satmak zorunda. Tüccar bunu bildiği için alabileceği en ucuz fiyatla ürünü kapatma konusunda acele etmiyor.
Peki çiftçi badem üreticisinden aldığı bunca bademi ne yapıyor, piyasalara mı satıyor diyorsanız, hayır.
Ürünün bir kısmını piyasalara sattıktan sonra diğer kalan büyük kısmını birkaç ay beklettikten sonra Tarım Kredi kooperatifine çok daha yüksek bir fiyatla satıyor, tıpkı buğdayda olduğu gibi.
Yani Tarım Kredi Kooperatifi Anonim Şirketi bugün mesela Çiftçiden 150 TL'ye almadığı bademi, yarın tüccardan ₺220'ye almak zorunda kalıyor.
Ortada bir danışıklı dövüş mü var derseniz orayı çiftçilerle Tarım Kredi Kooperatifi bilir.
Ama vaziyet özetle anlattığımız gibi.
Badem üreticileri çeşitli kanallarla siyasilerle ve stk'larla görüşmelerine rağmen herhangi bir sonuç alamamışlar.
Bu hafta içerisinde Kahta kaymakamıyla toplu bir görüşmeleri söz konusu.
Sonuç alamadıkları takdirde büyük bir ihtimalle Türkiye genelinde ses getirecek ve gündem olacak bazı eylemlerin hazırlığı içerisindeler.
Burada esas iş başta siyasiler olmak üzere, Kahta Ziraat Odası Başkanı ve belediye başkanına düşüyor esasında.
Adıyaman / Kahta Tarım Kredi kooperatifinin Türkiye genelinde badem fiyatlarının belirleyicisi olması, Kahta'nın aynı zamanda badem üretiminde Türkiye'nin lokomotif bölgelerinden biri olduğunu da gösteriyor.
Böylesi önemli bir konuma ve özelliğe sahip Kahta'nın badem konusunda bundan sonra atacağı adımlar tamamen kooperatifin atacağı adımlara bağlı.
Ya badem üreticisinin mağdur edilmeyeceği bir fiyat verilecek ya da bugün değilse yarın değilse başka bir zaman badem bahçeleri tek tek sökülecek ya da kaderine terk edilecek.
Bir ilin siyasileri ya da atanmışları böyle bir zamanda çiftçiye destek olmayacak, hakkını hukukunu savunmayacak, onun mağdur olmayacağı adımlar atmayacaksa ne zaman harekete geçecek peki?
Badem fiyatlarının henüz açıklanmaması, kooperatif tarafından ne kadar alımın yapılacağının bilinmemesi sadece Kahtalı badem üreticilerinin değil hepimizin sorunudur, tıpkı Çelikhan Tütününün olduğu gibi.
Çelikhan tütün üreticisinin tüccarlar marifetiyle nasıl mağdur edildiği hepinizin malumudur.
Temennimiz başta Kahta'da görev yapan stk'lar ve siyasiler olmak üzere herkesin bu konuya duyarlılık göstermesi ve cenazeyi el birliği ile kaldırmasıdır.
Aksi halde badem kenti denilen Adıyaman / Kahta'nın ve dolayısıyla badem üreticilerinin yaşayacağı mağduriyet hepimizi etkileyecektir.
Benim gibi badem üreticiliği ve kooperatif konusunda son derece cahil olan biri 10 dakikalık bir telefon konuşması sonrasında yaşanan mağduriyeti kısmen de olsa anlıyorsa bu şehrin yönetimine ve tarımcılığın gelişmesine kendini adayanların çok daha fazlasını anlamasını ve yaşanan mağduriyetin giderilmesi konusunda yapılması gereken her neyse en kısa zamanda yapmaları gerekiyor.
(Yazıda yanlış ya da yanıltıcı bilgiler varsa bu tamamen gerçekten yabancısı olduğum bir konuda dinlediğim bilgileri yanlış anlamamdan kaynaklanmıştır...)
