1 aralık 1954 yılında Adıyaman İl olduğunda, belediye başkanlığı görevini Kazım Baykan yapıyordu. Kazım Baykan çok partili süreç başladığında görev alan isimdi.
Adıyaman’ın 1 Aralık 1954 ‘te il oluş yıl dönümüyle ilgili, hafta içerisinde iki köşe yazısı yazdım.
Birinci yazımda il olma mücadelesi, ikinci yazımda siyaset sosyolojisi ve bu yazımda da, yerel yönetim açısından Adıyaman'ı değerlendireceğim.
Adıyaman İl olduğunda belediye başkanlığı görevini Kazım Baykan yapıyordu. Kazım Baykan çok partili süreç başladığında görev alan isimdi.
1950-1954 Yokluklarla boğuşulun Cumhuriyet yılları
Kazim Baykan Kadri ulemasıydı.70’li yıllarda kendisiyle çok genç yaşta tanıştım hatırı sayılır biriydi. O yıllarla ilgili sorularıma tebessüm ederek cevap vermişti.
1954-1957 yıllarında Fuat Bilgin, 1960 darbesinde 3 yıllık boşluktan sonra1963-1965 yıllarında Mahmut Bilginer, 1965-1974 yıllarında Miktat Harıkçı seçilerek görev almıştı.
Miktat Harıkçı Adıyamanlıların eski saray, Kabcami ve Ulucami çeşmelerinden evlerine sitille, hangelle su taşıdığı dönemde, 35 km uzaklıktan içme suyu Adıyaman merkeze gelmesine vesile olduğundan unutulmayan belediye başkanıdır.
MUSTAFA KOCATÜRK MALATYA’DAN GELİP ADAY OLDU
1965-1974 arası rakibi Malatya özel idaresinin memurlarından Mustafa Kocatürk bu süreçte Miktad Harıkçı’nın rakibidir.
Mustafa Kocatürk 1974 seçimlerinde belediye başkanlığına seçilmiştir. Mustafa Kocatürk her kesimden fakir fukaranın elinden tutup belediyede istihdam etmesiyle hatıralarda yer almıştır.
12 Eylül darbesinde belediye başkanlarının görevlerine son verilip siyasi yasaklı oldu.
MEHMET ERDEM ÖNEMLİ İŞLERE İMZA ATTI
1984 belediye seçimlerinde Çelikhan’da öğretmen olarak görev yapan eğitim camiasının sevilen ismi Mehmet Erdem, vatandaşların ısrarlarıyla MDP’den belediye başkan adayı oldu.
Türkiye’de esen Anavatan partisi, Turgut Özal fırtınasını Adıyaman’da sürpriz yaparak durduran isim oldu.
Özal, bu başarıyı gösteren Mehmet Erdem’i ANAVATAN partisine davet etti.
Mehmet Erdem ANAVATAN partisine katılarak iktidar partisi avantajını iyi kullandı, o dönem kasaba görünümündeki Adıyaman’ı kente benzetmek için önemli işlere imza attı.
Mehmet Erdem’e kadar gelen belediye hizmetlerinin tamamından (Gurlevik suyu hariç) fazlası Mehmet Erdem döneminde yapıldı.
İlk toplu konut Altınşehir’de bu dönemde yapıldı.
SANKO’nun Adıyaman’a yatırım yapmasına, fabrika kurmasına ön ayak oldu.
O dönem altyapı çalışmaları kenti baştan başa sardı.
Belediye araç gereç yönünden donatıldı.
Yeni belediye binası o süreçte hayata geçti. Adıyaman bu süreçte kente benzemeye başladı.
Miktad Harıkçı, Harıkçı caddesini açmıştı. Mehmet Erdem’de Sıratut mahallesindeki sıkışıklığı Erdem Caddesini açarak ferahlattı.
Mehmet Erdem, 1989’da girdiği seçimi kaybetti. Sonraki dönemlerde milletvekili ve belediye başkan adayı olup seçilemedi, Malatya büyükşehir belediyesinde bir dönem görev aldı, Adıyaman ve Malatya’da dürüst siyasetçi olarak hatıralarda yerini aldı.
1989 seçimlerinde Şevket Gürsoy büyük bir sürpriz yaptı. Sağ siyasi partiler bölününce aradan sürpriz yaparak belediye başkanı seçildi.
Adıyaman Valisi Mustafa Yücel Özbilgin’le dostlukları iyiydi. Uyumlu çalışma kendisine avantajlar sağladı.
Şevket Gürsoy Uzlaşmacı kişiliğiyle sevildi sayıldı.
Sosyal kişiliğiyle her kesimin sempatisini aldı. Adıyamanspor kulüp başkanlığı yaptı ve başarılı bir sezona imza attı.
Görev süresini tamamladığında Mimar Sinan parkına yaptırdığı kafe dışında gözle görülür bir yatırım geride bırakmadı.
1994 seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan İstanbul’da, Abdulkadir Kırmızı’da Adıyaman’da Refah partisinden milli görüş rüzgarını estirdi belediye başkanı seçildi.
Abdulkadir Kırmızı belediyeyi disiplinle yönetti.
Yola çıktığı arkadaşlarına sahip çıktı. Yol arkadaşlarının elinden tutdu, bu özelliğiyle Tayyip Erdoğan’a benziyordu.
Konkasör tesisleri kurdu, yol açma, cadde açma asfaltlama ’da başarı gösterdi.
Belediye imkan ve gücüyle kadrosu bütünleşmiş büyük güç toplamıştı.
2024 seçimlerine benzeyen bir sosyolojik ortamda, bu dönem nasıl CHP Adıyaman’da belediye başkanlığı kazandıysa Abdulkadir Kırmızı’da zayıf rakibi karşısında2004’te kazanabilirdi, fakat kaybetti.
Kaybetme nedenlerinin en başında ben geliyordum. 2004 seçimlerinde bir gazeteci 40 günde seçimin seyrini nasıl değiştirir diye Üniversitelerde araştırma yapılsa, bilimsel olarak bu gerçeği ortaya çıkarır.
Kısaca 2004 seçimlerinde tarafsız kalsaydım, Abdulkadir Kırmızı'yı Recep Tayyip Erdoğan rüzgârıda Necip Buyukaslan adaylığıyla durdurulamazdı.
Abdulkadir Kırmızı’nın belediyeyi yönetme, personeli çalıştırma, iş üretme alanında yöneticiliğine kimse bir şey diyemez.
Kırmızı’nın siyasi hayatında ikisi büyük, biri küçük hatası olmasaydı, bu gün hala Adıyaman siyasetini belirleyen gücüyle aksiyona devam ederdi.
Abdulkadir Kırmızı AK partiyi küçümsedi, hafife aldı.
Partinin kuruluşunda kendisine ‘AK partiye katıl’ önerilerini ciddiye alıp AK partiye katılsaydı, hem kendi, hem çevresi ve memleket kazanırdı
Kırmızı’nın bu hatası Adıyaman’a pahalıya patladı.
Kırmızı sonrası yerel yönetim açısından Adıyaman’ın bu hale geleceğini bilseydim bende Kırmızı’yı desteklerdim.
70 yıllık Adıyaman’ın il oluş hikayesinde yerel yönetim açısından değerlendirmeye çalıştığım bu yazım uzun oldu.
2004 seçimleriyle ilgili iddialı yazımı abartılı bulanlar haliyle olacaktır, Adıyamanlılar zaten bunu yapacaktır.
Ben kendimi, kentimi ve nihayet Adıyamanlıları da az-çok biliyorum.
Adıyamanlı ölmezse hakkını teslim etmezler.
