Adıyaman, zengin petrol, bakır, linyit kömürü, mermer rezervleri olan bir ildir.
Petrol, bakır, linyit kömürü, mermer üretimi ile ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır.
Adıyaman’da açılmış olan petrol kuyularında yılda toplam 3.553.754 varil petrol üretilmektedir. Türkiye’de üretilen petrolün yüzde 21.3’ü Adıyaman’da üretiliyor.
2017 yılında Adıyaman’da üretilen petrol, 3.553.754 varildir.
2017 yılı petrolün varilinin ortalama fiyatı, 63.5 dolardır.
2017 yılı ortalama dolar kuru 3.650 TL’dir.
2017 yılında Adıyaman’da üretilen petrolün, bütçeye katkısı, 225.663.379 dolardır. 823.671.333 TL’dir.
2017 yılı bütçesinden Adıyaman’a ayrılan yatırım payı, 581.328.930 TL’dir.
Adıyaman’ın 2017 yılı mermer, linyit kömürü, bakır, sanayi, tarım ve turizm geliri ile Bütçeye yaptığı katkı bir yana, Adıyaman’da üretilen petrolün bütçeye yaptı katkıdan, 242.342.403 TL daha azdır.
2018 Yılı Bütçede Adıyaman’a Ayrılan Kamu Yatırımlarının Dağılımı
Tablo-1
|
Sektörler |
Yatırım Miktarı TL |
Oranı |
|
Tarım |
79.775.112 |
% 12.40 |
|
Eğitim |
111.823.981 |
% 17.39 |
|
Sağlık |
42.603.141 |
% 6.62 |
|
Turizm |
9.577.374 |
% 1.49 |
|
Enerji |
70.681.000 |
% 10.99 |
|
Konut |
92.599.215 |
% 14.40 |
|
Ulaştırma |
137.217.829 |
% 21.33 |
|
DHK (Diğer Kamu Yatırımları) |
98.880.165 |
% 15.37 |
|
Toplam |
643.161.817 |
|
Kaynak: Adıyaman Valiliği 2018 Yılı Adıyaman Yatırım Programı
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı 2018 yılı Faaliyet Raporu
2018 yılında Adıyaman’da üretilen petrol, 3.553.754 varildir.
2018 yılı petrolün varilinin ortalama fiyatı, 75 dolardır.
2018 yılı ortalama dolar kuru 4.820 TL’dir.
2018 yılında Adıyaman’da üretilen petrolün, bütçeye katkısı, 266.531.550 dolardır. 1.284.682.071 TL’dir.
2018 yılı bütçesinden Adıyaman’a ayrılan yatırım payı, 643.161.817 TL’dir.
Adıyaman’ın 2018 yılı mermer, linyit kömürü, bakır, sanayi, tarım ve turizm geliri ile Bütçeye yaptığı katkı bir yana, Adıyaman’da üretilen petrolün bütçeye yaptı katkının ancak yarısı kadardır.
2019 Yılı Bütçede Adıyaman’a Ayrılan Kamu Yatırımlarının Dağılımı
Tablo-2
|
Sektörler |
Yatırım Miktarı TL |
Oranı |
|
Tarım |
41.442.556 |
% 4.28 |
|
Eğitim |
79.190.887 |
% 8.17 |
|
Sağlık |
35.052.848 |
% 3.62 |
|
Turizm |
5.118.968 |
% 0.53 |
|
Enerji |
13.478.000 |
% 1.39 |
|
Konut |
26.554.624 |
% 2.74 |
|
Ulaştırma |
214.619.329 |
% 22.15 |
|
Madencilik |
366.599.000 |
% 37.84 |
|
DHK (Diğer Kamu Yatırımları) |
186.868.758 |
% 19.29 |
|
Toplam |
968.924.970 |
Kaynak: Adıyaman Valiliği 2019 Yılı Adıyaman Yatırım Programı
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı 2019 yılı Faaliyet Raporu
2019 yılında Adıyaman’da üretilen petrol, 3.750.000 varildir.
2019 yılı petrolün varilinin ortalama fiyatı, 64.37 dolardır.
2019 yılı ortalama dolar kuru 5.670 TL’dir.
2019 yılında Adıyaman’da üretilen petrolün, bütçeye katkısı, 241.387.500 dolardır. 1.368.667.125 TL’dir.
2019 yılı bütçesinden Adıyaman’a ayrılan yatırım payı, 968.924.970 TL’dir. Bu miktarın 366.599.000 TL’si (%37.84) madencilik yatırımı için ayrılmıştır. 2019 yılında Adıyaman’da madencilikle ilgili bir çalışma yoktur. Bu kaynak, AKP Genel Başkanı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hemşerisi ve Erdoğan’a çok yakın bir holding olan, Adıyaman’da bakır çıkarma faaliyeti yapan Cengiz Holdinge aktarılmıştır.
Madencilik yatırımı için ayrılan 366.599.000 TL çıkarıldığında, 2019 yılı Bütçesinden Adıyaman’a ayrılan yatırım payı, 602.325.970 TL’dir.
Adıyaman’ın 2019 yılı mermer, linyit kömürü, bakır, sanayi, tarım ve turizm geliri ile Bütçeye yaptığı katkı bir yana, bütçeden Adıyaman’ın ayrılan yatırım payı, Adıyaman’da üretilen petrolün bütçeye yaptı katkının yarısından 82.007.592 TL daha azdır.
Bu durum, Adıyaman’a yapılan büyük bir haksızlıktır.
2020 Yılı Bütçede Adıyaman’a Ayrılan Kamu Yatırımlarının Dağılımı
Tablo-3
|
Sektörler |
Yatırım Miktarı TL |
Oranı |
|
Tarım |
22.001.000 |
% 12 |
|
Eğitim |
13.102.000 |
% 7.1 |
|
Sağlık |
22.761.800 |
% 12.45 |
|
Turizm |
1.000 |
% 0.054 |
|
Konut |
4.430.000 |
% 2.4 |
|
Ulaştırma |
59.979.000 |
% 32.8 |
|
DHK (Diğer Kamu Yatırımları) |
60.525.000 |
% 33.1 |
|
Toplam |
182.799.800 |
|
Kaynak: Adıyaman Valiliği 2020 Yılı Adıyaman Yatırım Programı
2020 yılında Bütçeden Adıyaman’a ayrılan yatırım payı,
Adıyaman’ın 2020 yılında mermer, linyit kömürü, bakır, sanayi, tarım ve turizm geliri ile Bütçeye yaptığı katkı bir yana,
2019 yılı petrol üretimi ile ülke bütçesine yaptığı katkının ancak 9’da birinden daha azdır.
Adıyaman’ın gelişebilmesi, kalkınması ve zenginleşmesi için:
- Adıyaman’ın her yıl, petrol, mermer, linyit kömürü, bakır üretim, sanayi ve tarım üretimi, Turizm geliri ile bütçeye yaptığı katkı kadar, bütçeden Adıyaman’a yatırım payının ayrılması gerekiyor.
- Adıyaman halkının, sivil toplum örgütlerinin, yazılı ve görsel basının, Adıyaman’sa sahip çıkması, Adıyaman’ın kalkınması ve gelişmesi için bütçeden Adıyaman’a, gerekli ve yeterli yatırım payının ayrılması için mücadele etmeleri gerekiyor.
