Şehrin konuşmayan ama unutulmayan hafızaları vardır. Buna şehirlerin hafızası ya da şehrin belleği de diyebilirsiniz.
Nedir bunlar deyince bir ağaç, pınar, şadırvan, bina, insan eliyle yapılmış bir heykel, kale, sur, köprü geçmiş tarihten kalan kültürel varlıklar vs.vs…Şehirlerin vazgeçilmez müdavimi olan ahali, bu objeleri şehirlerin hafızası olarak daima canlı tutarak, kendilerinden sonraki kuşaklara iletmek adına geçmişi geleceğe taşımaya çalışırlar…
Yakın zamanda Adıyaman’ı ziyaretimde beni mutlu eden Tuz Han'ın yeniden ayağa kaldırılmasıydı.
Evet hiçbir şey aslına rücu etmiyor maalesef.
Ama şunu açıkça söyleyeyim Adıyaman'ın öylesi güzel bir tarihi kültürel mirasa yeniden kavuşması beni fevkalade memnun etti.
1990 yılından itibaren o güzel şehir ile bağım güçlenerek bugünlere kadar geldi.
Çeyrek asıra yakın bir zamanı Adıyaman’da geçiren bir Malatyalı olarak her daim kendimi o şehrin bir ferdi olarak kabul ederim.30 yıla yakın Adıyaman’ın geçmiş tarihine ve yaşanmışlığına tanıklık yapmış ve orada Gazetecilik mesleğini 1993 yılından itibaren ifa etmiş birçok sivil toplum kuruluşunda görev almış hala birkaç Sivil Toplum Örgütünde görevine devam eden biriyim. Anlayacağınız Adıyaman’ı ilçelerinden tutunda köylerine kadar karış karış gezmiş görmüş bir kardeşinizim.
Hep üzülürdüm!
Kadim medeniyetlere ev sahipliği Adıyaman günümüzde Kommagene Krallığına ait heykeller, Roma, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait izlerin bulunduğu zenginliğe sahip, Eski Besni Öreren Yeri ,Dolmen Mezarlığı, Kızılın Köprüsü, Dikili Taş (Sesönk),Besni Kalesi,Kurşunlu camii,Sofraz Anıtları ile, Çelikhan’da bulunan Yüzen Adalar,İçmesi,40 metreye yüksekliğinde 550 yaşındaki Doğanlı anıt çınarı, Havşeri, Zerban mesire yerleri, Gerger’in Sülük Gölü, Kalesi, Roma Dönemine ait Gözetleme Kulesi,Kanyonu,Yaylaları,
Gölbaşı’nın Altınlı Köprü, Azaplı ve Gölbaşı göleti, Kahta ilçesinde bulunan Karakuş Tümlüsü, Cendere ve Şeytan Köprüsü, Kahta Kalesi, Arsemia, Nemrut Dağı, Tut İlçesi Ulu Camii,600 yıllık Anıt Ağacı, Vijen ve Şebker Köprüsü, Mihribabil Kalesi (Kaşlıca Kalesi) Malkayası Samsat İlçesinde bulunan Samsat Höyüğü, Safvan Bin Muattal Türbesi sahabe türbesi, Sincik İlçesindeki Derik Kalesi ve Ters Lalesi gibi tarihi ve kültürel miraslar, geçmiş tarihin bize bırakmış olduğu kültürel miraslar bulunmakta.
Tabi Adıyaman merkezinde de Perre Antik Kenti, Roma Çeşmesi, Adıyaman Kalesi, Oturakçı Pazarı, Camiiler ve Kiliseler gibi tarih zengin bir mirası günümüze taşımıştır.
Bu kültürel varlıklardan Tuz Han’nın inanıyorum ki 7’den 70’e birçok Adıyaman’lının geçmiş hafızasında mutlaka unutamadığı bir anısı vardır. İşte günümüzde tarih yeniden canlandırıldı. Tuz Han restore edilerek bundan böyle yeni misafirlerini ağırlamak için gün sayıyor.
Bu süreçte kulağıma bazı kesimler tarafından Tuz Han da yapılan çalışmaların yetersizliği, inşaat esnasında ki eksikliklerin olduğu ve ayrıca neden Devlet konuk Evi olarak işletilmesini yanlış bulan dosalarımızın olduğunu biliyorum ve duyuyorum.
Bu eleştirilerin haklı noktaları da olabilir. Zira bana göre birde bardağın dolu olan kısmına bakmak lazım diye düşünüyorum. Nihayetinde harabe, virane olan bir kalıntının üstünde duran ucube gibi duran eski yapı yıkılarak yerine şehrin en hareketli olan noktasında adeta Vahada bir gül açmış gibi güzel bir eser ortaya çıkartılmış. Tuz Han ile tarih yeniden canlanmış ve şehir güzel kültürel bir değer kazanmıştır.
Özellikle Tuz Han'ın devletin kontrolü altında olmasına da daha çok sevindim. Sayısı çok az olan kültürel değerlerin ayakta kalması ve gelecek kuşaklara aktarılması için Devlet Konuk evinin olması kararı da beni ayrıca çok sevindirmiştir. İnanıyorum ki tüm halkımızın Adıyamanlıların fazlasıyla istifade edeceği bir mekân olacaktır…
İnşallah bu Tuz Han geçmişteki şehir hafızasını yeniden canlandırıp gelecek kuşaklara da güzel anıları aktaracaktır. Tuz Han'ın yeniden ayağa kaldırılması notasında emeği geçen tüm partnerleri özellikle Kamulaştırması uzun yıllara dayanan Tuz Han’ın bugün bu kültürel eserin ortaya çıkmasında orada işyeri, arazisi bulunan ve bunları devlete hibe eden duyarlı Adıyaman halkına teşekkür ederim. Onlar bu fedakarlığı yapmamış olsaydılar böylesi değerli bir eser ortaya çıkmazdı.
Ayrıca Tuz Han’ın yapımında emeği geçen Eski Adıyaman valilerimiz olmak üzere İl valimiz sayın Mahmut Çuhadar’a her zaman gayretlerinin ve hizmetlerinin Adıyaman'a yönelik çalışmalarını takip ettiğim Türkiye Büyük millet meclisi disiplin kurulu başkanı sayın Ahmet Aydın Bey’e ve tüm siyasi parti temsilcilerine İl Kültür Müdürlüğüne, Vakıflar Bölge Müdürlüğüne ATSO Tüm STK’lara ve özellikle Gazeteci meslektaşlarımın destekleri ve emeklerinden dolayı teşekkür ediyorum.
Tuz Han Adıyaman'da yerli ve yabancı turizm destinasyonunda yeni turizm aksını ortaya koymuştur. Adıyaman’ımıza Hayırlı olsun.
Hatırlatma: Adıyaman’ının Kültürel varlıklarının tespit edilip (Kültür Envanteri) bir kitapta yar almasında fayda görüyorum. Zira o kadar çok kültürel yapı ve değerler var ki nerede oldukları bilinmemekte. Şayet varsa il Kültür Müdürlüğünün böylesi bir çalışmayı tarafıma iletmeleri ricamdır. Şayet yoksa da bu notumu dikkate alsınlar. Saygılarımla..