Prof. Dr. DURMUŞ ALİ DEMİR
Doğum: 1967 Silifke Çaltı Bozkır
Vefat: 24 Şubat. 2024 İzmir
Dünyaca ünlü bilim adamı hemşerimiz Prof. Dr. Durmuş Ali Demir 1967 yılında Silifke’nin Çaltı Bozkır Koruklu yerleşiminde dünyaya gelmiş bir yörük çocuğudur. Ailenin dokuz çocuğundan sekizincisidir. Babası Ali Osman Bey, annesi Meryem Hanım’dır. Durmuş Ali ismi Çanakkale kahramanı, Sarıkamış gazisi olan Durmuş Ali dedesinin ismidir.
Durmuş Ali ilkokulu 1978 yılında yerleşim birimi olan Çaltı Bozkır Koruklu ilkokulunda bitirdi. Babasının okutma niyeti yoktu. Okula gönderdiği bir oğlunun haylazlık yapması babayı olumsuz etkilemişti. Ancak küçük Durmuş Ali yaz boyunca üç ay ağlayıp, buğuz ederek okumak istediğini her fırsatta söyeyince yerleşim biriminden dokuz kilometre uzaktaki Uzuncaburç ortaokuluna kayıt ettirdiler. Bir dönem dokuz kilometre uzaktaki okuluna yaya olarak gidip geldi. Amcasının oğlu Mehmet Demir Uzuncaburç’ta ormancı imiş. İkinci dönemi amcaoğlunun yanında kalarak tamamlıyor.
Orta ikinci sınıfa geçtiğinde Adana’da memur orak çalışan ağabeyi Ahmet Demir kardeşini yanına aldı. Adana Atatürk ortaokuluna yazdırdı. Orta üçüncü sınıfta Fen dersleri öğretmeni Sevinç hanım Durmuş Ali’nin velisi olan Ahmet Demir’i okula çağırır ve Durmuş Ali’nin dışarda özel ders alıp almadığını sorar. Dışardan ders almadığını öğrenince hayretini gizleyemez ve “nasıl olur öğrenciniz lise konularını bile rahatlıkla cevaplıyabiyor “ der.
Ağabey Ahmet Demir ayrıca şu anıyı anlattı. Durmuş Ali üçgen çizmeye çalışıyormuş kağıt üzerine... Babası nereden aklına geldiyse “oğlum düz yerde böyle ama bunu kubbemsi bir yere çizsen nasıl olur” deyince dikkatini çeker ve küre şeklinde bir zemine çizerek farkı görür. Bu olay bundan sonra Durmuş Ali’nin bakış açısını değiştirir.
Ağabey Ahmet Demir uzun yıllar İncirlik havaalanında çalıştığı için tatil günlerinde kardeşi Durmuş Ali’yi de yanında götürür. Burada çalışanların ve personelin yanında Durmuş Ali ingilizcesini ilerletme imkânı bulur.
Ortaokulu Adana Atatürk ortaokulunda tamamlayan Durmuş Ali Demir 1982 yılında Ankara Meteoroloji Teknik Lisesi’ni yatılı öğrenci olarak kazanır. Buradaki dört yıllık eğitim öğretim hayatı da başarılı olarak geçer. 1986 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümünü Türkiye çapında ilk yüze girerek kazanır. Bu sayede İş Bankasınca verilen ödüle de layık olur.
Durmuş Ali Demir o kadar azimli ve hırslıdır ki, OTDÜ’de okurken yan dal olarak fizik eğitimine de devam eder.
Gerek okul hayatı gerekse akademik (meslek) hayatı başarılarla dolu olan hemşerimiz Durmuş Ali Demir akademisyen Doç. Dr. Güleser Demir ile evli olup Yarkın isminde bir erkek evlat sahibiydi.
1991’de ODTÜ Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden aldığı lisans ve Fizik Bölümü’nden aldığı yandal derecelerinin ardından aynı üniversitenin fizik bölümünde yüksek lisans ve doktora çalışmalarını 1995’te tamamladı. Doktora sonrası çalışmalarını Pennsylvania Üniversitesi, Abdus Salam Uluslararası Teorik Fizik Merkezi (ICTP) ve Minnesota Üniversitesi’nde yaptıktan sonra 2003’te Türkiye’ye döndü ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nde öğretim üyesi oldu. Demir, İYTE’den emekli olduktan sonra İstanbul’a taşınmış ve 2019’dan bu yana Sabancı Üniversitesi’nde öğretim üyesiydi.
Alexander von Humboldt Vakfı Friedrich Wilhelm Bessel Araştırma Ödülü, TÜBİTAK Teşvik, TÜBA GEBIP, Mustafa. N. Parlar Araştırma Teşvik ve Sedat Simavi Fen ödüllerinin sahibidir. Alanın en önemli dergilerinden olan “Letters in High Energy Physics”in editörlüğünde bulundu. 2020’de Stanford Üniversitesi’nin “Dünyanın En Etkili Bilim İnsanları” listesinde yer almıştı.
Kuramsal parçacık fiziği ve astrofizik alanındaki çalışmalarıyla daima hatırlanacak bir araştırmacı olan Prof. Dr. Durmuş Ali Demir aynı zamanda Dünya Bilimler Akademisi-TWAS üyesiydi.
Sabancı Üniversitesi tarafından düzenlenen anma programında “Durmuş Ali Demir” adına bir vakıf kurulacağı ve öğrencilere burs verileceği bildirilirken, ayrıca yıl içinde dünyanın önemli fizik adamlarının katılacağı Uluslararası bir sempozyum düzenleneceği bilgisinin verilmesi hemşerisi olarak hepimizi gururlandırdı.
Dünya çapında saygınlığı olan ve pek çok ödüle layık görülen değerli hemşerimiz Prof. Dr. Durmuş Ali Demir 24 Şubatta aramızdan ayrıldı ve 25 Şubat. 2024 tarihinde İzmir’de toprağa verildi.
Allah rahmet eylesin. Ruhu şad olsun.
Prof. Dr. Durmuş Ali Demir hakkında ne dediler:
“Babam ve kardeşi Ramazan amcamızla birlikte Sabancı Üniversitesindeydik. Kısa bir süre önce ani bir şekilde aramızdan ayrılan eşimin amcası Kıymetli Prof. Dr. Durmuş Ali Demir amcamızı anma töreninde, en son ders verdiği amfideydik. Kıymetli eşi Doç. Dr. Güleser Demir’den, rektörden, dekandan, öğretim üyesi arkadaşlarından, öğrencilerinden onu dinledik. Ruhu şad, mekanı cennet, başımız sağolsun. Silifke’deki bir yörük çadırından CERN’e, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsünden Sabancı Üniversitesine, Dünyanın En Etkili 100 Bilim İnsanlığına uzanan; ödüllerle, TÜBİTAK Jüri üyeliğiyle , Bilim Akademisi üyeliğiyle, Uluslararası Hakemli dergi editörlüğüyle taçlanan birçok alanda başarılarla dolu hayat hikayesini anlatan bir kitap yazmak benim için bir vefa borcudur artık.
Metin ÖZDAMARLAR (yeğeninin eşi)”
“Bu erken gidişin yaktı bizi amcam. Kara çadırdan lastik papuç ile çıkıp ne zorluklar çektin, neleri başardın. Sen bu ülke için dünya için çok fazlasını yaptın. Sen bizim gururumuzsun rabbim mekanını cennet eylesin.
Akın DEMİR (yeğeni)”
“Yönetim Kurulu Üyemiz Durmuş Ali Demir’i Kaybettik. Yönetim Kurulu üyemiz, aynı zamanda Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Durmuş Ali Demir’i 24 Şubat 2024 günü aniden kaybetmiş olmanın derin üzüntüsü içindeyiz. Ailesine, sevenlerine, öğrencilerine baş sağlığı ve sabır dileriz.
Bilim Akademisi”
“Türk Fizik Camiasının büyük kaybı!
Çok sevgili arkadaşımız, Türk Fizik Camiasının düayen Fizikçisi Durmuş Ali Demir i kaybetmenin derin acısı içindeyiz. Çok çok üzgünüm! Türk milleti çok değerli bir evladını kaybetti. Ah sevgili dostum çok erken oldu!
Allahtan rahmet diliyorum. Acılı ailesine sabırlar diliyoruz.
Türk Fizik Topluluğu”
"2012 yılında kızımı ziyaret amacıyla İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsüne gittiğimde ziyaret etmiştim. Yüreği memlekete hizmet aşkıyla çarparken projelerinin hiçbirinin onay alamaması (TÜBİTAK'ın Fetöcüler tarafından yönetilir hale gelmiş olması) nedeniyle son derece üzgün olduğunu ifade etmişti. Fırsat verilmiş olsaydı bilim dünyasına ve memleketimize mutlaka daha fazla katkıları olacaktı. Allah rahmet eylesin mekanı cennet olsun.