GAP gazeteciler birliği genel başkanı Zeynel Abidin Kıymaz Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a iletilmek üzere bir mektup hazırlayarak deprem bölgesinde acil çözümü gereken sorunları iletti.
Kıymaz mektubunda deprem bölgesindeki sorunların hızlı çözümü için özel yetkili bir bakanın görevlendirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
İşte Zeynel Abidin Kıymaz’ın kaleme aldığı mektup;
Sayın: Recep Tayyip ERDOĞAN
(T.C. Cumhurbaşkanı)
Sayın Cumhurbaşkanım,
GAP Gazeteciler Birliği Genel Merkezi olarak, 6 Şubat 2023 tarihinde yaşadığımız Pazarcık merkezli deprem felaketi sonrası, deprem bölgesinde yaşanan gelişmeler konusunda durum tespiti yapıp, devlet kurumlarınca yapılması gerektiğine inandığımız işlere dair önerilerimizi bir rapor halinde sizlerin dikkatine sunmak istedik. Umuyoruz ki bu tespit, değerlendirme ve önerilerimiz ülkemiz ve bölgemiz için hayırlı çalışmalara vesile olur.
1- Depremden Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya illerinin yanı sıra Gaziantep’in Nurdağı ve İslâhiye ilçeleri etkilenmiştir. Bu il ve ilçelerde imar ve inşaat çalışmalarının hızlandırılması için Cumhurbaşkanlığı Kabinesi içerisinde bir koordinatör bakan atanarak işlerin merkezî bir organizasyon altında yürütülmesinin daha hızlı sonuçlar verecek şekilde yararlı olacağı kanaatindeyiz. Bu bağlamda koordinatör Bakanlığın Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olmasının isabetli olacağı kanaatindeyiz.
2 – Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya’da yıkılması planlanan bina ve işyerlerinin koordineli ve hızlı bir şekilde yıkılmasına ve buna paralel olarak enkazların da hızlı bir şekilde ortadan kaldırılmasına ihtiyaç vardır. Yıkımı geciktiren sebepler arasında bürokrasi olmamalı, yerel idareciler yasal dayanaklı sorumluluk alarak enkaz sorununu çözme konusunda aktif olmalıdırlar. Yerel yöneticiler bu hususta desteklenmelidir.
Deprem bölgesine yakın illerden DSİ, KARAYOLLARI, İL ÖZEL İDARELERİNİN makina ekipmanları devreye alınarak, seferberlik ruhuyla gece gündüz demeden bu yıkım ve enkaz kaldırma işlemleri bir an önce bitirilmelidir. Kış ayına girilirken bu sorunlar deprem bölgesinin gündeminde olmamalıdır.
3- Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya illeri ve Nurdağı, İslâhiye ilçelerinde çalışan ve bilfiil iş başında olan kamu görevlilerinin maaş olarak ek tazminatla desteklenmesi gerekir.
Maaş ve barınma sorunları giderilmedikçe bölgeden kitlesel ve nitelikli elaman göçü kaçınılmaz olacaktır. Bu hususta acele davranılmasına ihtiyaç vardır. Özellikle deprem bölgesindeki dört ilimizde (Adıyaman, Malatya, Hatay ve Kahramanmaraş) bulunan üniversitelerimizin akademik personeli ile sağlık personeli çok zor durumda kalmıştır. Başlayacak öğretim yılına hazır durumda değillerdir. Deprem sonrasında ailelerini başka illere nakletmişlerdir. Çok büyük ölçüde barınma sorunu yaşamaktadırlar. Diğer kamu görevlilerine tanınan “başka illere tayin hakkı” üniversite akademik personeline tanınmadığı için büyük rahatsızlık ve sıkıntı yaşanmaktadır. Nitelikli öğretim elemanlarının başka illere ve yurt dışına göçü demek, deprem bölgesinde hizmet veren Üniversitelerin çökmesi anlamına gelir. Bu yüzden en az üç veya dört yıl süre ile akademik ve idari personele mevcut maaşlarının en az üçte biri miktarında ek ödeme imkânı sağlanmalıdır.
4.Tüm deprem illerinde meydana gelen yer kayması ile ilgili Kadastro Genel Müdürlüğü eliyle ihaleye çıkan deprem dönüşüm parametresi sorununun Adıyaman’da çözülmemesi Adıyaman’a yatırımın önünde büyük bir sorun olarak durmaktadır.
5.Deprem bölgesi Hatay ve Adıyaman’da aşırı sıcaklardan kaynaklı nedenlerle vatandaşların hafta sonlarını serin ve güvenli bir yerde geçirmek için tercih ettikleri bağ evleri vardır. Hem bu bağ evlerinin yasal statüye kavuşması, aynı zamanda yüksek katlarda oturma korkusu yaşayan depremzedeler için bağ-bahçe evlerine ihtiyaç vardır. Buna yasal kolaylık sağlanmalıdır.
İmar planı sınırlarında bulunan maliye hazinesi ve belediyeye ait mülklerin planlanarak maksimum 2 katı geçmeyecek şekilde imar planlarının düzenlenmesi yapılarak, Adıyaman ve Hatay genelinde problem olan bağ evi sorununun bu şekilde belediye ve valilik eliyle çözümlenmesi en isabetli yol olacaktır.
6.Yerinde dönüşüm işlemlerinde Zemin+4 dayatmasından vazgeçilerek Yapı kullanmalı yerlerin depremden önceki emsal ve kat adetleri ile inşaat haklarından faydalanması gerekir.
Zemininde sıvılaşma olmayan bölgelerde gerekli temel zemin çalışmaları yapılarak depreme dayanıklı zemin+5 kat inşaat yapılmasında hiçbir sakınca yoktur.
85 m2 lik TOKİ konutunun yeni güncellenme fiyatları ve fiyat farkları ile 3,5 Milyona mal olduğu bir ortamda 500 bin hibe ve 500 bin faizsiz kredi ile “Yerinde dönüşüm” projesinin başarılı olması mümkün değildir. Bu parayla ne vatandaş kendisi konutunu yapabilir ne de yapacak güvenilir bir müteahhit bulabilir. Hiç bir dürüst müteahhit de bu riski göze alıp işi kabul etmez.
Deprem yönetmeliklerine uygun yapılmış Kahramanmaraş merkezli 3 ağır deprem yaşamış 8-9 katlı çok az hasarla depremi atlatmış binalar bu şehirlerimizde mevcuttur. Her hafta deprem olan Japonya da 20-30 katlı binalara hiçbir şey olmazken, işin kolayına kaçıp zemin+4 te ısrar etmek bilimsel bir tercih değildir.
Zemin+4 te ısrar ileride konut alanı ve inşaat maliyetlerinde onarılmaz sorunlar ortaya çıkaracaktır. Hazırlanacak olan İnşaat ve statik projeleri 9,10,11 şiddetindeki depremlere göre yapımı istenerek, depremde hasar ve yıkım riski ortadan kaldırılmalıdır.
7 – Deprem bölgesinde OSB’lerde iş hayatının canlanması için sigorta pirimleri bir müddet devlet almamalı. Sigorta priminden bölge muaf tutulmalıdır.
8– Deprem bölgesinde özellikle Adıyaman’da birçok otel yıkılmıştır. Turizm bakanlığı tarafından turizmde iş yerleri yıkılan yatırımcı ve bundan sonra yatırım yapacaklara ciddi bir hibe ve kredi desteği verilerek Turizm sektörünün desteklenmesine ihtiyaç vardır. Deprem vesilesiyle turizmin geliştirilmesine dönük faaliyetlerde üniversiteler her bakımdan öncülük edebilirler ve bu yüzden devlet projelerine üniversitelerin aktif katılımı sağlanmalıdır.
9-Deprem bölgesinde ibadethanelerin çoğu yıkılmış ağır hasar almışlardır. Tarihi Adıyaman Ulu cami tamamen yıkılmış sadece 1 duvarı sağlam kalmış. Bu bir duvardan dolayı Ulucami restorasyon kararına eklenmiştir. Tamamen yıkılmış tek duvarı kalmış bu cami restore değil yeniden aslına uygun inşa edilmelidir. Zemininin su dehlizi olan bu yer depreme dayanıklı olarak yeniden inşa edilmesi, restoresinden daha iyi olacağı muhakkaktır. Restorasyon kararı mantıklı ve bilimsel bir karar değildir.
10- Deprem bölgesinde bulunan konteyner kentlerin, özellikle kent merkezinde olanların süratle şehir dışına çıkarılması, altyapı yıkım v.s. çalışmalarında şehir merkezinde sık sık elektriklerin, suların, internetin kesilmemesi sağlanmalıdır. Bu nedenle kent merkezinde konteyner kent olmamalı, konteyner mahalleleri kent merkezi dışında konuşlanmalıdır.
11-Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illerimizde merkezi içme suyu şebekesi kısa sürede gözden geçirilip, içme suyunun durumu sürekli ilaçlanıp vatandaşa içme suyu olarak içirilmesi hususunda bir sistem acilen geliştirilmesine ihtiyaç vardır
İlginize ve değerlendirmelerinize sunduğumuz bu taleplerimizin dikkate alınacağına olan ümidimizle, saygı ile arz ederiz.
Zeynel Abidin Kıymaz
GAP Gazeteciler Birliği
Genel Başkanı
Haber:GAP olay