Son yıllarda 21 Şubat Uluslararası Anadili/Ana Dili gününde Bulgaristan' da pek çok etkinlikler düzenleniyor, Sofya, Filibe gibi şehirlerde temsilciliklerimizin davetine Türkçemize hakim olan öğrenciler katılıyor.
Bu yıl Covid 19 nedeniyle internet ortamında gerçekleştirilen , çocuklara dayatılan şiir dinletilerini sevgi ile izlerken, anadilimiz ile ilgili travmatik tablo da ortaya çıkmaktadır. Etkinlikler elbette takdire şayandır, ancak yılda bir kez ve önemli günlerde sahnelerde oluşan pembe tabloların arkasında, anadilimizin sahada karanlıklarda kaldığının, can çekiştiğinin göz ardı edilmesine neden olmaktadır.
Bulgaristan' da yapmış olduğum Nitel ve "Olgubilim/Fenomenoloji" ' ye dayalı çalışmalarım Dil ve Psikoloji Bilimine, genç araştırmacılara ışık tutmakla birlikte , çocukların şiir dinletisi önemli bir konuyu daha dikkatimize sunmaktadır. Şiir okuyan çocukları izleyince , her iki dilin (Türkçe ve Bulgarca ) ses bilimlerini mukayese ettiğimizde "karşılaştırmalı ses bilgisine" örnek teşkil ettiğini görmekteyiz... Hangi çocuğun ailesinde Türkçe konuşulmadığını anlamak çok zor değildir. Anadiline hakim olmayan çocukların Fonetik Alfabe' den yoksun , yani harflerin okunuşu Türk değil bir Bulgar çocuğunun okuması gibi olduğu , şive değil telâffuz sorunu ortaya çıktığı bir gerçektir. Görünen o ki ; Bulgaristan' da okullarda Anayasal hak olan anadilimizi okumayan Türk Öğrencileri , Eğitsel Fonetik Bilimine, bireylerin ses ile ilgili gelişimini izleyen, konuşmanın kolaylaşmasını sağlayan Birime de ışık tutacaklardır.
Bazı bölgelerdeki Öğretmenler, Türk dilini bölge şivesi ve Bulgarca aksanı ile konuştukları için öğrencilere de yansıtmaktadır. Bugün yaşayan diller arasında en eski yazılı belgelere sahip, en varsıl dil olan Türk dilimiz, Balkan Coğrafyasının en yoğun Türk nufusu olan Bulgaristan' da CAN çekişmektedir. Resmi dilimiz olan Bulgarca dili baskın, anadilimiz ise karanlıkta kalmaktadır. Kuzey Bulgaristan’ da pekçok bölgede yeni bir etnik model doğmuştur. "ANADİLİ BULGARCA OLAN TÜRKLER" . Bu travmatik tablo tehlikeyi ortaya koymakta, Güney Bulgaristan' da ise Türklerin kalesi olarak bilinen Kırcaali şehrinde anadilimiz okunmamakta, nufus verilerine göre en çok Türk nufusu olan şehir Filibe' ye bağlı tek bir köyde az sayida öğrenci anadili okumaktadır.. Özellikle Kuzey Bulgaristan' da pekçok anneler, nineler çocuklarıyla, torunlarıyla Bulgarca konuşmaktadır. Gençler kendini anadilinde ifade edemiyor, ifade etmekte zorlanmaktadırlar..
Bulgaristan' da günümüz gençlerinin %1' ini oluşturan: YTB bursu kazanan ve Bulgaristan ' a dönmeyenler, 3 İmam Hatip Lisesinden ve Yüksek İslâm Enstitüsünden mezun olan ve Din görevlisi olarak çalışanlar, Sofya ve Filibe' de hala faaliyet gösteren FETÖ okullarından mezun olan gençlerimiz Türk dilimizi ileri seviyede öğrenmiş oluyorlar.. 30 Yıldır Türkiye' de ZORUNLU ASİMİLASYONU KONUŞANLAR, bugün BULGARİSTAN' da GÖNÜLLÜ ASİMİLASYON, GÖNÜLLÜ BULGARLAŞMA' nın ANCA FARKINA VARABİLDİLER.....
ANADİLİ, SADECE BULGARİSTAN TÜRKLERİNİN DEĞİL, TÜM TÜRK DÜNYASININ SORUNUDUR...
Nesrin Sipahi KIRATLI 21 Şubat 2020 Nesrin Sipahi Kıratlı