Bugün 1 Aralık günü. 1954 yılında il yapılan Adıyaman’a atanan valinin görev başladığı günün adı.
Adıyaman’ın il olma mücadelesinin ateşleyicisi, Adıyaman basını olmuştur.
Adıyaman’da yayında olan Yeşil Adıyaman gazetesinin Adıyaman’ın il yapılması gerektiği şeklindeki yayınları hem halkı, hem de siyasetçileri il olma mücadelesinde cesaretlendirmiştir.
Yerel basının İl yapılma isteği içeren manşetleri kentte heyecan yaratmış, Adıyaman siyasetçilerinden Zeki Adıyaman, Hüseyin Fırat gibi isimlerin Başbakan Menderes’le ve TBMM başkanı Refik Koraltan’la heyetler halinde yaptıkları görüşmeler, Adıyaman’ın il yapılması hususundaki talepleri Ankara’da yankı bulmuştur..
TBMM başkanı Refik Koraltanın 1954 seçimlerinden önce Adıyamanlı bir heyetin ziyaretinde, “Adıyaman’dan Demokrat partiye gözle görülür bir farkla oy verilirse Adıyaman’ın il yapılması hususunda özellikle destek vereceğim,” sözü Adıyaman’da dalgalanmış, hatta heyet içerisinde yer alan CHP’ liler de Adıyaman’ın il yapılması hususunda destek olacaklarını söylemişlerdir.
Bu ziyaretlerin birinde Cumhurbaşkanı Celal Bayar’a heyet halinde ziyarette bulunulmuş, Adıyaman’ın il yapılması hususunda toplu talep iletilmiş.
O dönemin siyasilerinden, Rağıp Binzet, A. Gani Gürsoy, Zeki Adıyaman, A. Kadir Taşar, Ömer Özsayın, Osman Koçak, Miktat Harıkçı, Mehmet Abacı, Hüsnü Koçak, Aydoğdu Atınç, Hüseyin Fırat, Sırrı Turanlı, Ziya Tandoğan, Ali Veysi Yaşar, Davuthanlı Hamdi Doğan ve Mahmut Yaylagül heyette yer almış, (Fotoğrafta görüldüğü gibi) Adıyaman’ın il yapılması talebini iletmişlerdir.
Burada göze batan önemli husus, il olma mücadelesinde bütün Adıyamanlıların parti gözetmeksizin, ortak kararla talepte bulunmalarıdır.
Nitekim o süreçte ortak talepler karşılık bulmuştur.
Bu birlik beraberlik, benim hatırladığım kadarıyla, Adıyaman’ın meselelerini sahiplenme ve birlik içerisinde memleket meselelerine sarılma anlayışı, 9 Mart 1979 yılında PKK terör örgütü tarafından MHP merkez ilçe başkanı gazeteci-yazar Sami Nakipoğlu’nun şehit edilmesine kadar da sürmüştür.
Bu tarihlerde CHP il başkanı Dr. Nevzat Binzet, MHP il başkanı İsmet Özkan, MHP merkez ilçe başkanı Sami Nakipoğlu, Milli Görüş önderlerinden Hacı Basri Büyükaslan, Adalet Partisi’nin önemli isimleri, günü birlik birbirleriyle görüşürlerdi. Memleket mesellerinde asla ayrı gayrıları yoktu. Söz konusu Adıyaman olduğunda herkes kararlıkla toparlanır birlik olurlardı.
Hatta Gazeteci-Yazar Sami Nakipoğlu şehit edildiğinde CHP il başkanı Nevzat Binzet partilileriyle taziye ziyaretinde bulunup ‘Çok değerli bir dostu ve iyi bir Adıyamanlıyı kaybettik’ demiştir.
1979 yılından sonra PKK terör örgütü memleketteki barış havasını bozmuş, herkesin birbirinin mitingine gitme, beraber sinemaya gitme, beraber gâvur mahallesinde hemşerilerin Noellerini kutlama, Sultan Nevruz’u birlikte kutlama anlayışı yavaş yavaş yerini şüphe ve endişeye bırakmıştır.
12 Eylül 1980 darbesine kadar, o çalkantılı dönemden Adıyaman’da kayıplar vererek payına düşeni almıştır.
1980 darbesine sevinen vatandaşlar, kardeş kavgasının son bulmasına sevinmeye çalışırken, bu defa kente KARABELA lakaplı bir yüzbaşının zulmü hâkim olmuş. 1983 seçimlerinde Turgut Özal başbakan olana kadar da bu ruh hastası subay milletin 3 yılını heba etmiş, adeta hayatı Adıyamanlıların burnundan getirmiştir.
1 Aralık Adıyaman’ın il oluş hikâyesinde siyasi yapıya dikkat çekerek, bu makalenin 1. bölümünü yazdım.
Yazım devam edecek. Eksik olan veya eklenmesinde yarar olduğunu söyleyecekleriniz olursa, bana özelden yazıp katkı sunarsanız sevinirim.
DEVAMI YARIN